(PL) O wystawie
(PL) Jej ważnym tematem jest sygnał i kod jako nowe przestrzenie wypowiedzi artystycznej, nowe tworzywo właściwe narzędziom technicznym, które znalazły się w rękach artystów na przestrzeni ostatniego pięćdziesięciolecia. Wystawa nawiązuje do twórczości Józefa Robakowskiego, Paula Sharitsa, Woody’ego Vasulki, Nam June Paika, Zygmunta Rytki. Jest kuratorskim trybutem złożonym tym wielkim indywidualnościom i ich dziełom, które w różnorodny sposób, choć nie zawsze wprost, wpłynęły na rozwój sztuki.
Wystawa medialna a muzeum wirtualne
Większość obiektów jest interaktywna: reagują tak na nasze fizyczne działania, jak i instrumenty, które ze sobą mamy. Znana teza McLuhana głosi, że media są przedłużeniem naszych zmysłów. Media obecne na tej wystawie występują w wielu rolach: zarówno jako część techniczna prezentowanych dzieł, jak i osobiste urządzenia komunikacyjne obecne w rękach widza; występują niejako po obydwu stronach naszych zmysłów. Infrastruktura medialna tej wystawy odnosi się zatem do sytuacji całkowicie współczesnej, w której przedłużenia naszych zmysłów mogą wpływać na dzieła i uczestniczą w wystawie równie bezpośrednio, jak nasze zmysły. Tym samym, infrastruktura wystawy odwraca zamierzchły, choć dla wielu uchodzący jeszcze za atrakcyjny, statyczny koncept muzeum wirtualnego jako cyfrowej namiastki realnej obecności widza pośród dzieł sztuki.
WRO a Muzeum Sztuki Aktualnej
W kontekście tej wystawy chcę przywołać koncepcję Muzeum Sztuki Aktualnej Jerzego Ludwińskiego, ideę powstałą w roku 1966 we Wrocławiu i dla Wrocławia; niestety, nigdy nie zrealizowaną. Wystawę AC/DC/IT potraktować można zarówno jako dedykację dla tego nieistniejącego muzeum, jak i efekt działania pięciu — w koncepcji Ludwińskiego kluczowych dla jego odrębności — działów.
Dział akcji to dział wystaw i działań realizowanych w kontakcie z publicznością. Dział eksperymentów wizualnych to dział badań i poszukiwań opartych na intuicji (artystycznej) i wiedzy (ścisłej). Dział kolekcji wnosi syntetyczną panoramę sztuki ostatnich dziesięcioleci, proponując własny kanon sztuki współczesnej. Dział popularyzacji, którego zadaniem jest pobudzanie widza do rozumienia sztuki oraz umożliwienie nabywania (i demonstrowania) nowych kompetencji. Dział wydawniczy już nie tylko wydaje katalogi, ale przede wszystkim tworzy sytuacje komunikacyjne, będące — jak to postulował Ludwiński — “polem gry do wystąpień artystycznych”. Wreszcie — dział techniczny sprawia, że muzeum jest nie tylko miejscem prezentacji gotowych prac, ale inicjatorem produkcji sztuki; służy artystom swoją wiedzą i pomocą realizacyjną, dostarczając im nie tylko materiały i pomoc realizacyjną, ale przede wszystkim własne unikatowe know-how.
Jak pisał Ludwiński, prawdziwe muzeum sztuki aktualnej „nie wymaga budynku o zbyt wielkiej kubaturze, ani zbyt wielkich nakładów finansowych. Ma to być muzeum małe. Cała uwaga autorów programu skierowana jest nie na jego wielkość, lecz na odrębny specyficzny profil działalności”. Centrum Sztuki WRO zaskakująco wypełnia ten model niewielkiej, ale zaznaczającej się instytucji, o specyficznym, zgoła nieinstytucjonalnym profilu funkcjonowania opartego na wiedzy i intuicji, orientacji w sztuce połączonej z silnymi własnymi przekonaniami i determinacją do precyzyjnego działania.
Dlatego tak jak muzeum Ludwińskiego niepodobne jest do żadnego z istniejących muzeów, tak wystawy AC/DC/IT nie sposób pomylić z żadną inną wystawą sztuki.
(PL) Prace
(PL)
Test Five
for Józef Robakowski, 2012
Józef Robakowski, Test 1, 1971, 05:00
5 kanałowa instalacja wideo nawiązuje do filmu Józefa Robakowskiego z 1971 roku, pt. Test 1. Oryginalny Test 1 powstał bez użycia kamery, w czarnej taśmie Robakowski wybił okrągłe otwory różnej wielkości, a w ścieżce dźwiękowej wydrapał towarzyszący im dźwięk. Ten pionierski, medialny film zajmuje się energią światła – podstawowego medium projekcji kinowej. Zajmuje się też fenomenem percepcji – proporcje między światłem a czernią powodowały podrażnienie nerwów wzrokowych widzów i subiektywny efekt powidoku, tym samym modulowany silnym światłem projektora filmowego sygnał optyczny traci swój obiektywny zapisany na taśmie charakter. By wzmocnić efekt porażenia energią światła, na festiwalu filmu eksperymentalnego w Knokke-Heist w Belgii w 1974 roku Robakowski wykonał performance; stojąc na drabinie przed ekranem odbijał lustrem snop światła potęgując tym efekt porażenia światłem.
Obraz wideo choć pozornie tożsamy z filmowym ma znacznie mniejszą intensywność świetlną przez co Test 1 oglądany na monitorze telewizyjnym nabiera innego wyrazu: staje się przede wszystkim animacją złożoną z białych kół na czarnym tle. Jest to zatem praca o migracji form między różnymi mediami – filmem a wideo – w jakiś sposób zasadniczej dla dzisiejszej kultury wizualnej i jednocześnie nieobojętnej dla oryginalnych jakości dzieł. To także kompozycja muzyczna, wyrastająca z przypadkowości nakładania się dźwięków 5 kanałów i harmonii, którą ta przypadkowość buduje. Tytuł instalacji Test Five nawiązuje do jazzowej kompozycji Dave’a Brubecka‘Take Five z 1959 roku.
Niklas Roy, Ping, 2011
Instalacja Niklasa Roya nawiązuje do gry Pong z lat 70. pierwszej komercyjnej gry wideo, dostępnej najpierw w specjalnych automatach do gier, później – w latach 80. – jako przystawka do domowego telewizora, a wreszcie jako gra komputerowa. Instalacja Roya przywołuje estetykę tego nostalgicznego dziś obiektu kulturowego z lat 70., który rozpoczął erę interaktywnych gier elektronicznych.
Paweł Janicki, Frame Box, 2012
Frame Box umożliwia eksperymentowanie z opóźnionym obrazem. Na jednym monitorze widzimy swój obraz czasie rzeczywistym. Na drugim obserwujemy własne manipulacje jakich dokonujemy z czasem i przestrzenią w obrazie. Instalacja przynosi próbę uchwycenia czasu jako jakości wizualnej. Nawiązuje do prac artystów jak Támas Waliczky czy Joahim Sauter którzy, dążyli do ukazania kształtu czasu jako trzeciego wymiaru zawartego w elektronicznym obrazie.
MEM [Multiple Energy Mirror]
for Józef, Nam June and Witkac, 2012
Projekcja na lustrach do oglądania prac wideo na którą składają się:
Józef Robakowski, Light Checks [1, 2, 3, 4…], 03:00, 1993
z kolekcji Centrum Sztuki WRO oraz Galerii Wymiany/Exchange Gallery
Nam June Paik, Selfportrait, 1961 / Head, 1982
film autorstwa Wolfganga Ramsbotta kolekcja prywatna, Brema / dokumentacja wystawy Driving Media w Centrum Sztuki WRO
Stanisław Ignacy Witkiewicz, portrety z lat 30. XX wieku zdjęcia różnych autorów
z kolekcji Ewy Franczak i Stefana Okołowicza
To specyficzna instalacja przenosząca treści kulturowe, wątki; wędrówkę motywów obecnych w sztuce XX wieku; związana z portretem wielokrotnym. Do najbardziej znanych portretów wielokrotnych należą: portret Marcela Duchampa z 1917 roku; portret Witkacego, zrealizowany w Sankt Petersburgu w roku 1915 lub 1916; portret Wacława Szpakowskiego, artysty związanego z Wrocławiem, którym inspirowali się wrocławscy konceptualiści, zrealizowany najwcześniej, bo w roku 1912. Portret wielokrotny stał się jednym z motywów powracających w pracach wielu artystów. Józef Robakowski zrealizował swój portret wielokrotny w wersji wideo w 1998 roku. Zresztą kamera wideo zastępuje lustro w działaniach i performansach wielu współczesnych artystów.
Revolving C-Trend Histogram
for Woody Vasulka, 2012
Realizacja inspirowana klasycznym wideo C-Trend Woody’ego Vasulki z 1974 jednym z emblematycznych dzieł wideo analitycznego. Obraz widoczny na ekranie jest kształtowany w wyniku wykorzystania sygnałów technicznych zawartych przekazie z kamery lecz w normalnym oglądzie niewidocznych. Na ekran zamiast „normalnego” widoku transmitowanego przez ustawioną obok kamerę trafiają zgrafizowane i przypominające wykresy formy kształtowane przez parametry techniczne. Widzowie mogą dokonać wyboru via internet rodzaju sygnałów, które mają uzyskać widoczność na ekranie.
Woody Vasulka, C-Trend, 1974, Wypowiedź artysty z 1995 roku
Obok, na monitorze, odtwarzana jest wypowiedź Woody’ego Vasulki, w której artysta opowiada o zwrocie od wideo rejestrującego do kreacyjnego, jaki dokonał się w jego twórczości dzięki zainteresowaniu techniczną stroną medium i odkryciu twórczych możliwości ingerowania w sygnał będący podstawą elektronicznego obrazu.
Niklas Roy, Lumenoise, 2011
Lumenoise to interaktywna instalacja nawiązuje do wczesnego etapu rozwoju komputerów jako narzędzi graficznych i niesłusznie zapomnianego obecnie interfejsu – pióra świetlnego, pozwalającego pisać i rysować bezpośrednio na ekranie. Jest to wynalazek lat 50., z czasów gdy większość komputerów nie miała jeszcze klawiatury w dzisiejszym rozumieniu. Interfejs w postaci pióra świetlnego pozwalał operować bezpośrednio na ekranie który stawał się bezpośrednią powierzchnią roboczą grafika lub programisty. Właśnie przy użyciu pióra świetlnego i analogowego komputera powstały pierwsze komputerowe filmy braci Johna i Jamesa Whitney’ów.
Justyna Misiuk, Pierogi [Dumplings Team, 2011/12, 06:32 / No Matter, 2011, 02:05]
Dyptyk wideo umieszczony w archaicznym skrzynkowym telewizorze gdzie wyboru kanału można dokonać przez internet. Smartfon lub inne urządzenie komputerowe staje się także archaicznym pilotem pozwalającym wybrać pomiędzy dwoma programami.
Janet Merewether, Cheap Blonde, 1998, 05:00
Z kolekcji Centrum Sztuki WRO oraz dzięki uprzejmości Go Girl Productions
Cheap Blonde to swobodna, ironiczna i feministyczna wypowiedź na temat historii kina. Merewether wykorzystuje zdanie: Sławny filmowiec rzekł, iż historia kina to historia mężczyzn filmujących kobiety. 12 angielskich słów składających się na to zdanie pojawia w tym wideo w 22 wariacjach recytowanych syntetycznym męskim głosem. Tej pracy wideo towarzyszy współczesna instalacja generatywna (2012). Poszczególne słowa tej wypowiedzi nieprzerwanie układają się we wszystkie możliwe warianty generowane przez stronę internetową, która jednocześnie pozwala widzom dopisywać smartfonem czy tabletem własne słowa, które natychmiast pojawiają się na ekranie i podlegają kolejnym wariacjom.
Na srebrnym globie
for Zygmunt Rytka, 2012
W instalacji zostały użyte fragmenty filmu Georgesa Mélièsa Le Voyage dans la lune (1902) oraz fotografie Zygmunta Rytki (1969).
Na srebrnym globie to instalacja odnosząca się do historii kina i historii telewizji inspirowana fotografiami Zygmunta Rytki, który 21 lipca 1969 roku wykonał serię fotografii utrwalających bezpośrednią transmisję telewizyjną z pierwszego w historii lądowania człowieka na księżycu. W instalacji tej została użyta także Podróż na Księżyc Georgesa Mélièsa, wizjonerskie dzieło, będące u podstaw gatunku filmów s-f, przynależące nie tylko do klasyki kina, ale może przede wszystkim do historii wyobrażeń i cywilizacyjnych aspiracji ludzkości. Film Mélièsa spoczywa pieczołowicie chroniony w filmowych archiwach, ale też krąży po internecie w niezliczonych plikach. Taki właśnie plik pobrany z internetu stał się matrycą pikseli zdolnych generować na żywo trójwymiarowy obraz. Dzieło Mélièsa staje się tu kulturowym obiektem pobranym z internetu, ale też nadal modyfikowanym przez widzów poprzez internet.
Paweł Janicki, Vinyl Video Delay, 2012
Instalacja pozwalająca widzowi na manipulowanie swym wizerunkiem przy pomocy scratchowania płytą winylową oraz komend wysyłanych przez internet. Dzięki didżejskiemu operowaniu płytą oraz internetowemu kontrolerowi pozwalającemu wybierać jeden z trzech trybów buforowania obrazu, widz zyskuje możliwość operowania swoim wizerunkiem w czasie.
RGB: Ray Gun Beam Virus
for Paul Sharits, 2012
Amerykański artysta Paul Sharits wielokrotnie wykorzystywał w swoich pracach jednobarwne taśmy filmowe. Instalacja ta nawiązuje do jego Ray Gun Virus, pracy z 1966 roku, a jednocześnie do metody wytwarzania obrazu wideo przez trójlampowe rzutniki RGB (gdzie każda z lamp odpowiada za jeden kolor podstawowy), urządzenia projekcyjne używane pod koniec lat 70 i w latach 80.
To instalacja generatywna, interaktywna i sieciowa. Interakcja następuje przez poruszanie się widzów w przestrzeni przed kamerą, rzucanie cienia zasłaniającego część barw składowych oraz akustycznie przez wydawane dźwięki akustycznie. Stojąc w przestrzeni instalacji i mając mobilne urządzenia komunikacyjne możemy też poprzez internet uruchomić całą paletę dalszych możliwości modyfikowania składowych obrazu.
interaktywne archiwum
Interaktywne archiwum to instalacja która oferuje innowacyjny i oryginalny sposób dotarcia do dokumentacji audiowizualnej pochodzącej z kolekcji WRO. Pozwala widzowi dynamicznie poruszać się po cyfrowych zasobach przedstawiających zasadnicze dla historii sztuki medialnej instalacje artystów z całego świata. Materiały w interaktywnej formie udostępniane są widzom, którzy własnymi gestami i ruchem ciała decydują o tym co będą oglądać.
Zawarte w tej instalacji materiały dotyczące twórczości Wojciech Bruszewski, Robert Cahen, Marie-Jo Lafontaine, Lynn Hershman, Milica Tomic, Ingo Günther, Paul Sermon, Ken Feingold, Jeffrey Shaw, Izabella Gustowska, Bill Viola, Gary Hill, Laurent Mignonneau & Christa Sommerer, Eric Siu, Granular-Synthesis, Józef Robakowski, Ira Marom, Studio Azzurro, Peter Svedberg, Ryszard Jędroś, Zilla Leutenegger, Peter Bogers, Jonathan Jones-Morris, Franziska Megert, Fabrizio Plessi, Peter Callas, Frank Den Oudsten, Frank Fietzek, Steina Vasulka, Markus Kison, Tony Oursler, Jeffrey Shaw, Nam June Paik, dostępne są także na terminalach w czytelni mediów WRO.
