(PL) Wydarzenia towarzyszące
(PL) Środa, 21.04.2010, 17:00
Oprowadzanie kuratorskie – Maria Anna Potocka
Środa, 28.04.2010, 18:00
Witkacy wielokrotnie
Spotkanie autorskie / prezentacja książki
Profesor Janusz Degler
Środa, 5.05.2010, 18:00
Pokaz filmów dadaistycznych
Środa, 12.05.2010, 18:00
witkaco/wideo/izmy
Pokaz filmów Józefa Robakowskiego
Sobota, 15.05.2010, od 22:00
Noc Muzeów we Wrocławiu
Portret wielokrotny w lustrach – multimedialna instalacja
(PL) O artyście
(PL) Stanisław Ignacy Witkiewicz (1885-1939) jest jednym z najbardziej interesujących i intrygujących artystów polskich XX wieku. Z tego powodu jego fotograficzny autoportret wielokrotny, odnaleziony w 1970, a wykonany około 1916 roku w Sankt Petersburgu, szybko zyskał rangę jako symbolu wszechstronnego artysty realizującego swe dzieło w różnorodnych domenach artystycznych. Fotografia została wykonana z użyciem doskonale znanego triku zwielokrotnienia fotografowanej osoby w lustrach. Dzięki temu przedstawia iluzję optyczną – pięć postaci artysty siedzących wokół stołu. Kiedy odnaleziono portret wielokrotny Witkiewicza, znanych było już kilka podobnych portretów innych artystów: polskiego architekta Wacława Szpakowskiego wykonany w 1912 roku w Rydze, włoskiego futurysty Umberto Boccioniego, zdjęcia Marcela Duchampa i jego przyjaciela Henri-Pierre Roché, obydwa wykonane w 1917 roku w Nowym Jorku, a także fotografia wykonana przez Hanę Hoech. Przez kilka lat, do odkrycia źródła fotograficznego triku, fotografie Witkiewicza i Szpakowskiego traktowano jako ich autoportrety.
Metoda wykonywania takich multiplikacji fotograficznych była opisana przez Alberta Hopkinsa w jego książce „Magia. Iluzje sceniczne i naukowe atrakcje, w tym fotografia trikowa”, wydanej w Nowym Jorku w 1897 roku. Triki fotograficzne opisane przez Hopkinsa były opublikowane we fragmentach w książce Hermannna Schnaussa „Photographischer Zeitvertrieb”, wydanej w Lipsku w roku 1903. Możliwe, że istniały inne publikacje opisujące różne zjawiska optyczne wykorzystywane w fotografii. Na przełomie XIX i XX wieku pojawiła się moda na zabawne fotografie wykorzystujące efekt wielokrotnego odbicia w lustrach. Liczne studia fotograficzne w USA, ale i w krajach europejskich – włącznie z Rosją i Polską – oferowały takie zdjęcia jako ciekawostkę. Zachowało się wiele fotografii wielokrotnych anonimowych osób. Z tego powodu nie warto podkreślać, który z artystów: Szpakowski, Duchamp, czy Witkiewicz, był pierwszym sportretowanym w ten sposób, przed nimi były inne, nieznane osoby. Możemy tylko rozważać znaczenie, jakie każdy z artystów przydał tej fotografii.
(Abstrakt artykułu Stefana Okołowicza: Stanisław Ignacy Witkiewicz – ‘Multiple Portrait’, ‘Multiple Photograph’ or ‘Quintuple Photograph’?, Rocznik Historii Sztuki (Yearbook of Art History), 2006, vol. 31, ss. 173-186)
