Info

Instalacje koncertujące

Józef Robakowski, Jarosław Kapuściński, Paweł Janicki

Kurator: Piotr Krajewski

Festiwal Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień

Wernisaż / prawykonanie
Audiowizualny koncert Jarosława Kapuścińskiego
20 września 2010, 22:30

24 września – 10 października 2010

Galeria Dilston Grove
Southwark Park, Londyn

Wernisaż: 24 września 2010, 17:00-20:00
Audiowizualny koncert Jarosława Kapuścińskiego, 18:45

Where’s Chopin?, czyli Gdzie jest Chopin?, to wystawa audiowizualnych i interaktywnych instalacji inspirowanych twórczością Chopina, stanowiących próbę wizualizacji jego muzyki oraz przeniesienia jej poza klasyczne ramy sali koncertowej na grunt sztuki współczesnej i nowych mediów. Do projektu zostali zaproszeni trzej Polscy artyści reprezentujący różne generacje: Paweł Janicki, Jarosław Kapuściński oraz pionier polskiego wideo-artu Józef Robakowski. Wystawę będzie można zobaczyć najpierw na festiwalu Warszawska Jesień, a następnie w londyńskiej galerii Dilston Grove.

 

Projekt, zainicjowany przez Instytut Kultury Polskiej w Londynie, został przygotowany wspólnie przez Centrum Sztuki WRO i Instytut w ramach Roku Chopinowskiego 2010.

Instalacje Józefa Robakowskiego, Jarosława Kapuścińskiego oraz Pawła Janickiego, wykorzystują niekonwencjonalne strategie interpretacji oraz nielinearnego kształtowania narracji muzycznej i wizualnej. Kompozycje Fryderyka Chopina, potraktowane przez artystów jako dzieło otwarte, poddane zostały reinterpretacji, fragmentacji i ponownemu scaleniu, a stworzone przez nich instalacje  pozwalają widzom/uczestnikom samodzielnie kształtować przestrzeń wystawy.

Wchodząc w wyciemnioną przestrzeń widzowie natrafią najpierw na instalację Mapping Chopin Pawła Janickiego, bazującą na chopinowskich utworach: Etiudzie As-dur op. 25 nr 1, Walcu a-moll op. 34 nr 2, Tarantelli As-dur op. 43 i Nokturnie G-moll op. 15 nr 3. Instalacja, wykorzystująca autorskie oprogramowanie w połączeniu z systemem śledzenia ruchu, kreuje interaktywne środowisko umożliwiające indywidualne, wariacyjne odgrywanie cyfrowych partytur, a przez to doświadczanie muzyki w swobodny i intuicyjny sposób. Wartości muzyczne kompozycji, dynamika, tempo i artykulacja, zostały powiązane z danymi dostarczanymi przez oprogramowanie. Ruch widzów, przekładany na wertykalne i horyzontalne osie partytury, jest graficznie odwzorowany w przestrzeni w odniesieniu do wyświetlanej klawiatury, pozwalając na dostrzeżenie wzajemnych powiązań między poszczególnymi sekwencjami dźwiękowymi. Partytura została tu potraktowana jako przestrzeń, w której można się poruszać w czasie rzeczywistym, tworzyć frazy i całe fragmenty utworu.

Praca Attention: Light! ma już swoją historię. W 1981 roku mieszkaniu Robakowskiego w Łodzi, pod wpływem silnej fascynacji mazurkami Chopina, słynny amerykański artysta i eksperymentator Paul Sharits nakręcił film, którego negatyw jednak wkrótce zaginął. Kilka lat później Sharits przekazał Robakowskiemu szkic-notację straconego utworu, swego rodzaju partyturę, na podstawie której Robakowski w 2004 roku – już po śmierci Sharitsa – we współpracy z Wiesławem Michalakiem zrealizował wideo Attention: Light!

Nowa, instalacyjna wersja Attention: Light! 2.0, jest kolejnym przetworzeniem idei Sharitsa/Robakowskiego, translacją z taśmy na oprogramowanie, dzięki któremu dźwięki generują rozszczepione na czyste kolory światło: każda zagrana nuta steruje, klatka po klatce, wieloekranową projekcją wideo, w której poszczególnym dźwiękom fortepianu przypisane są pojedyncze barwy.

Attention: Light! 2.0 mieści się w zarówno w dziele Sharitsa, poszukującego barwnych elementarnych struktur filmowego obrazu, jak i Robakowskiego, zafascynowanego energią światła, a także Janickiego, strukturalizującego w swoich pracach współzależność między dźwiękiem a obrazem za pomocą protokołów komunikacyjnych i autorskiego oprogramowania.

Otwórz w nowym oknie

Tytułowa realizacja Jarosława Kapuścińskiego Gdzie jest Chopin? bada związki między jego osobistym twórczym odczytaniem cyklu 24 Preludiów op. 28 Chopina a śladami, jakie ten utwór pozostawia na twarzach słuchaczy. W trakcie pracy nad projektem Kapuściński wykonał koncerty w dwunastu miastach, w krajach, w których Chopina się uwielbia, ale gdzie on nigdy nie postawił stopy: Tokio, San Francisco, Wellington, Sydney, Seul, Pekin, Stambuł, Jerozolima, Helsinki, Buenos Aires, Santiago, Mexico City. Podczas koncertów współpracujący z kompozytorem operatorzy i fotografowie – Lorena Alcaraz & Bernardo Arcos, Alon Bernstein, Marina Bonavento, Zhong Chen, John Edmark, Sabrina Hyde, John McRae, Bruce Osborn, Kyu-Cheol Shin, Heikki Tuuli, Constanza Garcia Ulibarri, Isil Ünal & Mehmet Erol – rejestrowali emocje oraz reakcje ludzi słuchających Chopina i opowiadających o jego muzyce.

Podczas wernisażu Jarosław Kapuściński wykonał swoją kompozycję, podczas koncertu sterując w czasie rzeczywistym wielokanałową projekcją wideo. W trakcie  trwania wystawy utwór będzie wykonywany samoistnie dzięki specjalnie zaprogramowanemu fortepianowi MIDI.

Praca Kapuścińskiego jest wspólnym zamówieniem Centrum Sztuki WRO, Instytutu Kultury Polskiej w Londynie, Festiwalu Warszawska Jesień i Uniwersytetu Stanforda.

Staramy się pokazać Chopina w nowym świetle. Kompozytor słynął z innowacyjności, co projekt Gdzie jest Chopin? świetnie oddaje prezentując jego utwory w interpretacji współczesnych twórców pracujących z nowymi mediami i technologiami. Co więcej, odwiedzający wystawę są nie tylko widzami, ale i aktywnymi, współtworzącymi ją uczestnikami. Dzięki temu mamy okazję dotrzeć z muzyką Chopina do zupełnie nowej grupy odbiorców, poszukujących niestandardowych wrażeń i inspiracji. Mamy nadzieję, że ta próba transferu Chopina w XXI wiek zaciekawi wielu. – mówi Roland Chojnacki, dyrektor Instytutu Kultury Polskiej w Londynie.

Projekt został zrealizowany z udziałem środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Instytutu Kultury Polskiej w Londynie

Artyści

Józef Robakowski (ur. 1939), artysta, historyk sztuki, pedagog, jedna z najważniejszych postaci polskiej sztuki współczesnej. Autor filmów, cykli fotograficznych, zapisów wideo, rysunków, instalacji, obiektów, projektów konceptualnych i zdarzeń artystycznych. Absolwent historii sztuki i muzealnictwa UMK w Toruniu i Wydziału Operatorskiego PWSFTviT w Łodzi. Od 1959 roku uczestniczył w najważniejszych światowych wydarzeniach artystycznych, takich jak Documenta 6 (Kassel 1977), Film as Film (London 1979), Sydney Biennale (1982), Biennale WRO (Wrocław, regularnie od 1989), Internationale Kurzfilmtage Oberhausen (2005). Brał udział w znaczących wystawach w Polsce i na świecie, m.in. w MoMA New York, De Appel (Amsterdam), Filmmuseum (Wiedeń), czy Centre Georges Pompidou (Paryż). Tworząc eksperymentalne formy filmowe i wideo współpracował z wieloma kompozytorami i muzykami, m.in: Eugeniuszem Rudnikiem, Leszkiem Knaflewskim, Barbarą Konopką.

Jarosław Kapuściński (ur. 1964), intermedialny kompozytor i pianista, od wczesnych lat 90. zajmujący się kompozycją i wykonywaniem realizacji audiowizualnych. Studiował grę na fortepianie oraz kompozycję na Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie. Doktoryzował się na University of California w San Diego (1992-1997). Jego pierwsza kompozycja audiowizualna Variations Mondrian została wyprodukowana przez paryski Institut National de l’Audiovisuel i Studio Eksperymentalne Polskiego Radia w 1992 roku. Brał udział w wielu międzynarodowych festiwalach nowych mediów, w tym Video Art Festival w Locarno, Manifestation Internationale Video et Art Electronique w Montrealu, Biennale Sztuki Mediów WRO we Wrocławiu oraz muzycznych, m.in. Warszawskiej Jesieni. Jego prace były prezentowane m.in. w Museum of Modern Art w Nowym Jorku, Zentrum für Kunst und Medientechnologie w Karlsruhe, Museum of Modern Art Palais de Tokyo w Paryżu, Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía w Madrycie i wielu innych znaczących instytucjach artystycznych. Wykładał m.in. na McGill University w Montrealu, Royal Academy of Arts and Music w Hadze, a od roku 2008 jest profesorem Uniwersytetu Stanforda, gdzie prowadzi Intermedia Performance Lab (IPL).

Paweł Janicki (ur. 1974) jest twórcą interaktywnych systemów audiowizualnych, instalacji i performansów, pracującym z estetyką microsound i kompozycją algorytmiczną. Studiował kulturoznawstwo w Uniwersytecie Wrocławskim, stale współpracuje z Centrum Sztuki WRO jako kurator, kieruje również działem innowacji. Wykłada w Katedrze Intermediów ASP w Poznaniu. Jego internetowy performans muzyczny Ping Melody został w 2004 roku wyróżniony główną nagrodą netarts.org przez tokijski Machida City Museum of Graphic Art w Tokyo, oraz nominowany przez Viper International Film, Video and New Media Festival w Bazylei. Paweł Janicki był współzałożycielem i długoletnim członkiem kolektywu Gameboyzz Orchestra Project eksplorującego estetykę „lo-fi”, który swoje audiowizualne kompozycje kreowane za pomocą konsol do gier komputerowych prezentował m.in. na Biennale Sztuki Mediów WRO, festiwalach Transmediale (Berlin), Ars Electronica (Linz) czy w Centre Georges Pompidou. Jest współtwórcą słynnej wystawy Interaktywny Plac Zabaw. Obecnie przygotowuje instalację Oceanus w ramach europejskiego projektu Moving Stories.